Slowacja cz 1

Mapka położenia cmentarzy wojennych w okolicy Zborova.

Cmentarz położony na południowy zachód od Zborowa po prawej stronie drogi do Bardejowa na zboczu góry Kolodrina (na przeciwległym do cmentarza grzbiecie góry Jedlina znajdują się ruiny Zborowskiego zamku zwanego też Makowica wzmiankowanego w 1347 r. i zburzonego przez wojska cesarskie w 1683 r.).Cmentarz jest widoczny z daleka dzięki obsadzeniu wysokimi modrzewiami i lipami (z tyłu),można do niego trafić kierując się czerwonym szlakiem prowadzącym na Magurę Stebnicką.Należy skręcić w prawo przed mostkiem na potoku i kierować się do widocznej na skraju cmentarza białej tablicy informacyjnej z nast.tekstem:

KRUTE BOJE I SVETOVEJ VOJNY ZASIAHLI AJ NAŠU OBEC

RUSKÉ VOJSKA POSTÚPILI DO ZBOROVA 30.11.1914 PO

ÚSTUPE RAKÚSKO – UHORSKYCH VOJSK.

POSILNENÁ RAKÚSKO – UHORSKÁ ARMADA VYTLAČILA PO ČASE RUSKÉ VOJSKA Z OBCE, NO PROTIUTOK OPAŤ PRINÚTIL RAK.UH. ARMÁDU USTÚPIŤ.

RUSI DO OBCE PRENIKLI 15.4.1915 OPAŤ DO ZBOROVA.

ZURIVÉ BOJE ZANECHALI AJ VELA OBETI Z RADOV

ČECHOV, SLOVAKOV, RUSOV, MAĎAROV, NEMCOV A RAKUŠANOV.

ČASŤ JE POCHOVANYCH NA TOMTO CINTORĺNÉ.

“Okrutne walki I wojny światowej dotknęły także naszą wieś

Wojska rosyjskie weszły do Zborowa 30.11.1914 po

odwrocie wojsk austro-węgierskich.

Wzmocniona armia austro-węgierska wyparła po pewnym czasie

wojska rosyjskie ze wsi ale kontratak znowu zmusił ich do odwrotu.

Rosjanie dostali się do Zborowa 15.4.1915 ponownie.

Gwałtowne walki pochłoneły wiele ofiar z szeregów

Czechów, Słowaków, Rosjan, Węgrów, Niemców i Austriaków.

Część z nich jest pochowana na tym cmentarzu.”

Cmentarz na planie prostokąta ogrodzony nowym płotem z drewnianych kantówek.Regularny układ mogił w rzędach i szergach. W przedniej części wysoki drewniany krzyż centralny. Nagrobki ziemne ze współczesnymi krzyżami z rurek (do 1994 r. były tu krzyże brzozowe). Jedyny zachowany oryginalny nagrobek - na grobie nadporucznika Karola Kopriwy - odmalowany i dobrze zachowany.

Ponadto w centrum Zborowa (na lewo od dużego sklepu z barem - jadąc z Bardejowa) na pięknie utrzymanym skwerku znajduje się pomnik upamiętniający walki w tym terenie Czeskiej Drużyny wchodzącej w skład armii rosyjskiej (kliknij tutaj aby dowiedzieć się więcej o Czeskiej Drużynie).

Jedyny zachowany nagrobek na cmentarzu w Zborovie. Być może nazwisko pochowanego brzmiało: Koprič.

Pomnik Legionu Czechosłowackiego w centrum Zborova.

Cmentarz znajduje się po prawej stronie drogi Zborov - Stebnik. Widoczny doskonale jako prostokątna kępa drzew wśród pola. Na cmentarzu zachował się tylko krzyż centralny (na wpół spróchniały, oparty o drzewo) oraz drzewostan , szczególnie ciekawe są głogi które ze względu na wiek osiągnęły formę drzewiastą. Krzewy tego gatunku często występują jako obsadzenia cmentarzy w Górnych Węgrzech (Słowacja). Z tyłu możemy znaleźć resztki prowizorycznego ogrodzenia z drutu na drewnianych słupkach. Brak wyraźnych śladów nagrobków, widać kilka dość pokaźnych dołków co można tłumaczyć tym że żołnierzy z tego cmentarza podobno ekshumowano w 1992 roku na cmentarz w Zborowie. Cmentarz nosi ślady opieki w formie wykarczowania zarośli wewnątrz.

Widok ogólny cmentarza z drogi Zborov - Stebnik.

	Miejscowość na drodze Svidnik - Zborov. Cmentarz znajduje się na terenie wsi na stoku góry Hora (370m) po prawej stronie drogi Niżny Orlik - Svidnik, widoczny jako kępa wysokich świerków powyżej ogrodzonego zespołu wielkich obór dla bydła. Najłatwiej jest jednak dostępny ze wsi Jurkova Vola gdzie znajduje się pomnik poświęcony żołnierzom I wojny światowej oraz mieszkańcom wsi poległym w działaniach wojennych. Na pomniku znajdują się dwie tablice pamiątkowe: marmurowa (starsza) o treści (w tłumaczeniu)-"Na Makowicy i Cziernej Horze poległo 3428 rosyjskich i austriackich żołnierzy. Z mieszkańców naszej wsi w walce życie straciło 9 chłopów i 8 żołnierzy W.Kudala nauczyciel, O.Babiak, I. Dżupin, I. Kotulicz, I. Kotulicz, A. Fecusz, W. Zajac, I. Petruszka i ".Tablica druga jest granitowa ,czarna i nowsza, o podobnej treści w języku słowackim (czeskim?), prawdopodobnie dawna tablica też była marmurowa i z napisem po węgiersku. Pomnik znajduje się po prawej stronie drogi na skarpie i łatwo go zauważyć. Aby dojść do cmentarza należy się kierować od pomnika w górę nieco w prawo, przez łąki na grzbiet, gdzie nieoczekiwanie pojawia się dość dobra droga ze śladami asfaltu. Przecinamy ją i schodząc lekko w dół rozglądamy się za kępą drzew iglastych, które wyznaczają bardzo czytelną granicę cmentarza. Od górnej strony napotykamy także ślad rowu i wału. Pole grobowe jest bardzo mocno zarośnięte ale daje się dobrze odczytać zarys ziemnych mogił. Cmentarz ma kształt w przybliżeniu prostokątny i wymiary około 30x50m. Poza tym na terenie nie ma śladu po innych częściach wystroju.